Rzeka.org – Rzeka Bytomka – Bytom, Ruda Śląska, Zabrze, Gliwice
Ekoblog o rzece Bytomce. Rzeka mająca swe źródło w mieście Bytom.
Przyjrzeliśmy się zanieczyszczeniom na kolejnym odcinku Bytomki. Przechodząc od ul. Zabrzańskiej (przystanek Bytom Zamłynie), aż do mostu przy ul. Frycza-Modrzewskiego na granicy z Rudą Śląską naszą uwagę skoncentrowaliśmy na ciekach zasilających rzekę oraz na odpadach gromadzonych przy korycie rzeki. Ograniczymy się na razie do tego, co widać gołym okiem.
To już ostatni odcinek głównego nurtu Bytomki na terenie miasta Bytom. Wystartowaliśmy na moście przy ul. Orzegowskiej (granica Szombierek z Rudą Śląską). Ten etap nie był łatwy – nie ma bezpośredniego dostępu do rzeki w tym rejonie, wody Bytomki tworzą tu rozlewiska.
Tym razem eksploracja objęła odcinek rzeki od ul. A. Frycza Modrzewskiego do ul. Orzegowskiej. Bytomka płynie tu na granicy z Rudą Śląską stanowiąc na wielu odcinkach naturalną granicę między miastami. Mimo tego, że mieszkamy w Bytomiu od lat, jest to okazja by postawić stopę w tym rejonie po raz pierwszy w życiu.
Dolina ta położona jest w gminie Bytom, Ruda Śląska, Zabrze i Gliwice. W wielu miejscach jest silnie przekształcona przyrodniczo, co widoczne jest szczególnie tam, gdzie rzeka płynie pomiędzy hałdami. Nie mniej zachowały się i powstały w tej dolinie ginące i unikatowe w skali regionu siedliska.
Goj to historyczna, prawie zapomniana nazwa topograficzna fragmentu Doliny Górnej Bytomki, położonego w granicach administracyjnych Bytomia. Subrównoleżnikową dolinę rzeki Bytomki stanowi przedczwartorzędowa rynna erozyjna wycięta w skałach triasowych i karbońskich (…).
Zapoczątkowany nowy cykl eksploracji poświęcamy tym razem nieczystościom zrzucanym wprost do rzeki. Rozpoczynamy od rejonu ul. Wrocławskiej (Karb) skąd początek bierze ciek zwany na niektórych mapach już Bytomką.
Na początku stycznia rzeka.org wsparła projekt dzieci z Przedszkola nr 48 z Oddziałami Integracyjnymi w Zabrzu. Inicjatywa koordynowana była przez panią Anię Krzyżanowską i Krystynę Antecką.
Ostatnio zajęliśmy się bliżej sprawą budynku byłej oczyszczalni ścieków w rejonie ul. Zabrzańskiej i Łagiewnickiej. Ten pochodzący z początku XX wieku budynek stoi obecnie niemalże niewykorzystany, a przecież posiada szereg walorów stawiających go w pierwszym szeregu bytomskich zabytków industrialnych.
W przeszłości nad Bytomką funkcjonowało wiele młynów wodnych. Obiekty tego typu przeżywają dziś swój renesans – powstają w nich restauracje, puby czy hotele. Niestety na terenie Bytomia do dzisiejszych czasów nie zachował się żaden z nich.
Świeży śnieg był pretekstem do sprawdzenia klimatu nad wodą o tej porze roku. Wybraliśmy się na rekonesans w rejon przepustu w nasypie dawnej Kolei Prawoodrzańskiej (dojazd ul. Młyńską, dalej tylko pieszo).
Już pisałem o tym problemie. Wygląda na to, że nasza rzeczka wymaga również uporządkowania kartograficznego. Sprawa powróciła po niedawnym zakupieniu w księgarni mapy Bytomia (Wydawnictwo Kartograficzne PGK Katowice 2007). Według mapy rzeka wypływa w dwóch miejscach jednocześnie. Błąd, niedopatrzenie czy może bezpieczne wyjście wobec wątpliwości?
Uzyskaliśmy informację z Wydziału Ekologii UM w Bytomiu w sprawie rozkopanego terenu przy korycie rzeki w Karbiu. Jak się okazuje, ruszyły prace przy budowie nowej nitki kanału sanitarnego odprowadzającej ścieki z rejonu Karbia.
Przejeżdżam rowerem ulubionym ciągiem pieszym równoległym do ul. Wrocławskiej. To właśnie tu, przy stacji kolejowej Bytom Karb, znajduje się wylot kolektora wód deszczowych uznawany przez zarządcę (RZGW) za początek Bytomki. Tradycyjnie przystaję na wysokości źródła. Delektuję się widokiem? Od pewnego czasu zdecydowanie NIE!
Na ciekawy pomysł rekultywacji Sokołówki – jednego z lokalnych cieków wodnych, wpadli naukowcy w Łodzi. Miasto zakłada przebudowę kanału ściekowego, w miejscu którego powstanie czysta rzeka posiadająca meandry, stawy, a wzdłuż niej kąpieliska i zielone tereny rekreacyjne.
Jak czytamy w Życiu Bytomskim z dn. 22.09.2008 trzech lekko podchmielonych mężczyzn zaryzykowało kąpiel w naszej rzece. Do zdarzenia doszło 16 września niedaleko ul. Łagiewnickiej.
Niedziela (14/08/2008) była następnym etapem badania doliny Bytomki. Rozpoczęliśmy od ul. Młyńskiej (boczna Łagiewnickiej). Dokładnie tu zakończyliśmy poprzednią wyprawę.
Przedstawiamy unikatowe zdjęcia z powodzi, jaka miała miejsce kilkadziesiąt lat temu w Bytomiu. Najprawdopodobniej rzeka Bytomka wystąpiła wówczas z brzegów zalewając okoliczne tereny.
Czas na interpretację nazwy naszej historycznej promenady. Pierwotnie wydawało nam się, że Goj (Goy) to nazwa osobowa – na przedwojennych mapach istnieje wyraźny podpis Goy-Muhle przy dawnym młynie wodnym (obecna ul. Młyńska). Tymczasem natknęliśmy się na pewien interesujący dokument.
W sobotę (30/08/2008) wybraliśmy się na kolejną eksplorację terenów położonych wzdłuż rzeki. Tym razem interesował nas obszar związany z opisywaną wcześniej Promenadą do Goja. Rozpoczęliśmy od rejonu dawnej oczyszczalni Śródmieście, czyli skrzyżowania Zabrzańskiej i Łagiewnickiej.
